Όταν ξεκίνησε ο πόλεμος μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 2022, ως νευρικοί θεατές, ο κόσμος ταράχτηκε και στενοχωρήθηκε. Τα ανάρμοστα αστεία, ειδικά σχετικά με την έναρξη Τρίτου Παγκόσμιου Πολέμου, έκαναν συχνές εμφανίσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Έτσι, όταν εφημερίδες και ιστότοποι καλύφθηκαν από τις καταστροφικές φωτογραφίες της πληγείσας από τον πόλεμο Ουκρανίας, με βομβαρδισμένα σπίτια και κατεστραμμένα μνημεία, πολλοί άνθρωποι βρισκόταν σε άρνηση. Ο διαδικτυακός κόσμος είχε κοκαλώσει για τους αθώους πολίτες. Οι πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Instagram και το Twitter, ήταν ένας αποτελεσματικός τρόπος για γρήγορη εύρεση πληροφοριών σχετικές με τον πόλεμο, ειδικά από λογαριασμούς που δημοσίευαν σύντομες, εύπεπτες και σημαντικές ειδήσεις. Οι απλοί άνθρωποι, τουλάχιστον εκείνοι που δεν ζούσαν κοντά στις πληγείσες χώρες, γνώριζαν ότι δεν μπορούσαν να κάνουν πολλά εκτός από το να αναδημοσιεύσουν τα γεγονότα στα stories τους και, αν είχαν την οικονομική δυνατότητα, να δωρίσουν σε φιλανθρωπικούς οργανισμούς. Ωστόσο, όπως κάθε άλλο παγκόσμιο γεγονός που φαινομενικά κυριαρχεί στις ειδήσεις, η Ουκρανία αποδείχθηκε ότι ήταν απλώς ένα παροδικό θέμα στις οθόνες μας.
Αυτό το περιστατικό ήταν σοκαριστικό αλλά κάπως προβλέψιμο. Πώς θα μπορούσε μια τόσο καταστροφική κρίση να έχει ήδη ξεχαστεί στα social media; Ένα μέρος του ζητήματος είναι αυτό που είναι γνωστό κι ως ελλειπτικός ακτιβισμός, ένα συνηθισμένο φαινόμενο που εμφανίζεται όταν οι χρήστες ασκούν επιφανειακό ακτιβισμό, συνώνυμο του επιτελεστικού ακτιβισμού. Το έδαφος αναπαραγωγής αυτής της πρακτικής είναι οι πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης όπου είναι εύκολο για τους ανθρώπους να κάνουν απλά ένα «like», ένα «repost» ή μια «προσευχή» για να νιώσουν καλά με τον εαυτό τους και να προχωρήσουν με τις ζωές τους. Οι περισσότεροι από εμάς είμαστε υποκριτές καθώς ασκούμε την μέθοδο του ελλειπτικού ακτιβισμού. Φαίνεται απάνθρωπο να κάνεις τα στραβά μάτια σε ένα τέτοιο γεγονός, αλλά οι περισσότεροι πιστεύουν ότι δεν μπορούν να κάνουν πολλά για να βοηθήσουν. Αυτή η άγνοια συμβάλλει στη μείωση του ενδιαφέροντος για τον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο, οδηγώντας σε λιγότερα κλικ και τελικά σε λιγότερες ειδήσεις.
Μακαβός Βασίλης
